Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB),zorunlu karşılık düzenlemesinde önemli bir sadeleşme adımına gitti. Yapılan değişiklikler, döviz ve altın mevduat hesaplarından kredi büyümesine kadar bir dizi alanı kapsıyor. Peki, bu değişiklikler ne anlama geliyor ve piyasaları nasıl etkileyecek?

TCMB'nin Zorunlu Karşılık Hamlesi

TCMB'nin yaptığı düzenlemelerle, yurt dışından doğrudan temin edilen uzun vadeli yabancı para yükümlülüklerindeki artış tutarına uygulanan %0 zorunlu karşılık uygulamasının süresi uzatılmadı. Bu durum, bankaların yurt dışı kaynak kullanımında bir değişikliğe işaret ediyor. Aynı zamanda, döviz tevdiat hesabı ile altın mevduat hesapları arasındaki zorunlu karşılık oran farklılıkları giderilerek, daha dengeli bir yapı oluşturulmaya çalışıldı. Uzun vadeli yabancı para mevduat dışı yükümlülüklerin zorunlu karşılık oranları da düşürüldü.

Finansman şirketlerinin yurt içi bankalara olan yükümlülükleri, 2022 yılında zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler kapsamına alınmıştı. Ancak, yapılan son düzenlemeyle bu durum tekrar kapsam dışına çıkarıldı. Bu değişiklik, finansman şirketlerinin daha rahat hareket etmesine olanak sağlayabilir.

Mevduat ve Kredi Oranlarında Değişiklikler

Sadeleşme kapsamında vadesiz ve 1 aya kadar vadeli döviz mevduat/katılım fonunda oran, %32'den %30'a düşürüldü. Daha uzun vadeli döviz mevduat/katılım fonunda ise daha önce %22-28 olan oran, %26 olarak güncellendi. Vadesiz ve 1 aya kadar vadeli kıymetli maden depo hesaplarında oran, %28'den %30'a çıkarılırken, daha uzun vadeli kıymetli maden depo hesaplarında daha önce %24-28 olan oran, %26 olarak güncellendi.

1 yıla kadar vadeli yabancı para yükümlülüklerde oran, %21'de sabit bırakılırken, diğer vadelerde önemli düşüşler yaşandı:

• 2 yıla kadar vadeli yabancı para yükümlülüklerde: %16'dan %10'a
• 3 yıla kadar vadeli yabancı para yükümlülüklerde: %11'den %8'e
• 5 yıla kadar vadeli yabancı para yükümlülüklerde: %7'den %3'e
• 5 yıldan uzun vadeli yabancı para yükümlülüklerde: %5'ten %0'a

Bu değişiklikler, bankaların daha uzun vadeli kaynaklara yönelmesini teşvik etmeyi amaçlıyor.

Kredi Büyümesi Sınırlaması Uzatıldı

Aynı tebliğ değişikliği kapsamında, kredi büyümesi sınırlaması uygulamasının süresi 1 yıl daha uzatıldı. Bu karar, kredi piyasasının kontrol altında tutulması ve aşırı büyümenin önüne geçilmesi amacıyla alındı.

TCMB'nin bu adımları, finansal istikrarı sağlamak ve piyasaları daha öngörülebilir hale getirmek için atılmış önemli adımlar olarak değerlendirilebilir. Zorunlu karşılık oranlarındaki değişiklikler, bankaların maliyetlerini etkileyerek kredi ve mevduat faizlerine yansıyabilir. Kredi büyümesi sınırlamasının uzatılması ise, kredi piyasasında daha kontrollü bir büyüme sağlayabilir. Bu düzenlemelerin piyasalar üzerindeki etkileri yakından takip edilecek.