Greenpeace aktivistleri, Haliç'te dikkat çekici bir eylem gerçekleştirdi. "Okyanusları Koru" pankartı açan çevreciler, Türkiye'yi Küresel Okyanus Antlaşması'nı onaylamaya çağırdı. Bu antlaşma, uluslararası sularda deniz koruma alanları kurulabilmesi ve büyük projeler için çevresel etki değerlendirmesi zorunluluğu getirmesi açısından büyük önem taşıyor. Peki, bu antlaşma neden bu kadar önemli ve Türkiye'nin onayı neden bekleniyor?

Okyanusların Önemi ve Tehditler

Okyanuslar, dünya yüzeyinin büyük bir bölümünü kaplayarak iklim düzenlemesi, oksijen üretimi ve biyolojik çeşitlilik gibi hayati işlevleri yerine getirir. Ancak, aşırı avlanma, kirlilik, iklim değişikliği ve deniz dibi madenciliği gibi tehditler, okyanus ekosistemlerini ciddi şekilde etkiliyor. Mevcut durumda, açık denizlerin sadece %1'inden azı etkin bir şekilde korunabiliyor. Bu durum, deniz canlılarının yaşam alanlarının tahrip olmasına ve türlerin yok olmasına yol açıyor.

Birleşmiş Milletler (BM) üyesi ülkeler, bu tehlikenin farkında olarak, okyanusların korunmasına yönelik önemli bir adım attı. Ulusal Yetki Alanları Dışında Kalan Denizlerdeki Biyoçeşitliliğin Korunması ve Sürdürülebilir Kullanımına Dair Antlaşma (BBNJ Antlaşması), Eylül 2023'te imzaya açıldı. Ancak, antlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için en az 60 ülkenin onayı gerekiyor.

Küresel Okyanus Antlaşması'nın İçeriği ve Önemi

Küresel Okyanus Antlaşması, uluslararası sularda deniz koruma alanları kurulabilmesine olanak tanıyacak. Bu sayede, hassas ekosistemler ve türler korunabilecek. Ayrıca, uluslararası sularda yapılması planlanan büyük projeler için zorunlu çevresel etki değerlendirmesi gerekecek. Bu da, projelerin okyanus ekosistemleri üzerindeki etkilerinin önceden belirlenmesini ve gerekli önlemlerin alınmasını sağlayacak.

Antlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte:

• Deniz koruma alanları oluşturulabilecek.
• Çevresel etki değerlendirmesi zorunlu hale gelecek.
• Okyanuslardaki biyoçeşitlilik korunacak.
• Sürdürülebilir deniz yönetimi sağlanacak.

Türkiye'nin Rolü ve Beklentiler

Mayıs 2025 itibarıyla 21 ülke tarafından onaylanan bu antlaşmanın hukuki olarak bağlayıcı olabilmesi için Türkiye'nin de aralarında bulunduğu en az 60 ülkenin onayı gerekiyor. Greenpeace Türkiye'nin Haliç'teki eylemi, bu onayın önemine dikkat çekmeyi amaçlıyor. Türkiye'nin antlaşmayı onaylaması, hem kendi denizlerindeki biyoçeşitliliğin korunmasına katkı sağlayacak hem de uluslararası alanda örnek bir davranış sergilemesine olanak tanıyacak.

Greenpeace'in bu çağrısı, okyanusların korunması için acil adımlar atılması gerektiğinin altını çiziyor. Türkiye'nin Küresel Okyanus Antlaşması'nı onaylaması, denizlerin geleceği için atılacak önemli bir adım olacaktır.