Son günlerde sosyal medyada dolaşan iddialar, ehliyet alım şartları konusunda kafaları karıştırıyor. Özellikle IQ seviyesi 79'un altında olanların ehliyet alamayacağı yönündeki haberler büyük yankı uyandırdı. Peki, bu iddialar ne kadar doğru? Ehliyet almak için hangi sağlık koşulları aranıyor? İşte tüm detaylar...

Ehliyet Alımında IQ Şartı Gerçeği Ne?

Aslında, IQ seviyesiyle ilgili bu uygulama yeni değil. 2015 yılından beri yürürlükte olan "Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik" kapsamında, zeka geriliği olan bireylerin ehliyet alması engelleniyor. Yani, IQ seviyesi 79'un altında olanlar, bu yönetmelik gereğince ehliyet alamıyor.

29 Aralık 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklikler, ehliyet alımında sağlık muayenesinin önemini bir kez daha vurguluyor. Sürücü veya sürücü adaylarının sağlık muayenesinde, işitme kaybı, denge problemleri, uyku bozuklukları, kalp-damar hastalıkları gibi birçok sağlık durumu değerlendirilmekte. Ayrıca, zeka geriliği, demans, ağır akıl hastalıkları gibi ruhsal sağlık sorunları da ehliyet alımını engelleyebiliyor. Muayene sonucunda, sürücülüğe engel bir durum tespit edilirse, sürücü adayının sağlık raporu ilgili uzman tabiplere gönderiliyor. Uzmanlar tarafından yapılan değerlendirme sonucunda, ehliyet alımına uygunluk durumu belirleniyor. Bu süreçte, ilk muayene raporu ve uzman tabiplerin düzenlediği rapor birlikte değerlendiriliyor.

Bu yönetmelik, sürücülerin ve diğer yol kullanıcılarının güvenliğini sağlamayı amaçlıyor. Zihinsel yetersizliği olan bireylerin araç kullanması, trafik kazası riskini artırabileceği için bu tür bir düzenleme yapılması kaçınılmaz hale geliyor.

Ehliyet İçin Gerekli Sağlık Şartları Neler?

Ehliyet alımında sadece IQ seviyesi değil, birçok sağlık koşulu göz önünde bulunduruluyor. İşte ehliyet almak için dikkat edilmesi gereken bazı sağlık şartları:

• Göz Sağlığı: Görme yeteneğinin belirli bir düzeyde olması gerekiyor. Renk körlüğü gibi durumlar da değerlendiriliyor.
• Kulak Sağlığı: İşitme kaybı olan bireylerin belirli bir seviyeye kadar duyabilmesi şartı aranıyor.
• Kalp ve Damar Hastalıkları: Kalp rahatsızlıkları, tansiyon gibi sorunlar ehliyet alımını etkileyebilir.
• Nörolojik Rahatsızlıklar: Epilepsi, MS gibi nörolojik rahatsızlıkları olanların doktor raporu alması gerekiyor.
• Psikolojik Durum: Şiddetli depresyon, anksiyete bozukluğu gibi psikolojik sorunlar ehliyet alımını engelleyebilir.

Ehliyet Randevusu Nasıl Alınır?

Ehliyet başvurusu için öncelikle Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nden randevu almanız gerekiyor. Randevuyu NVİ İnternet Portalı (https://randevu.nvi.gov.tr),Alo 199 Çağrı Merkezi veya NVİ Mobil Uygulaması üzerinden kolayca oluşturabilirsiniz. Başvuru için gerekli belgeler ise şu şekilde:

• Eski tip sürücü belgesi
• 15 TL (değerli kağıt bedeli ve vakıf payı)
• Yetkili sağlık kuruluşlarınca düzenlenen sürücü sağlık raporu (geçerliliği 2 yıl)
• Son 6 ay içerisinde çekilmiş 1 adet biyometrik fotoğraf

Hazırladığınız belgelerle birlikte randevu saatinde nüfus müdürlüğüne giderek başvurunuzu tamamlayabilirsiniz. Başvurunuzun ardından sürücü belgeniz en geç 2 iş günü içerisinde hazırlanarak PTT aracılığıyla adresinize teslim edilecektir. Bu süreçte, nüfus müdürlüklerinden veya e-Devlet üzerinden alacağınız geçici sürücü belgesi ile araç kullanmaya devam edebilirsiniz.

Ehliyet alım şartları, sürücülerin ve toplumun güvenliğini sağlamak amacıyla belirlenmiştir. Bu nedenle, sağlık durumunuzun ehliyet almaya uygun olup olmadığını mutlaka yetkili sağlık kuruluşlarından alacağınız raporlarla teyit etmeniz önemlidir. Unutmayın, sağlıklı ve bilinçli sürücüler olmak, trafik kazalarını önlemenin en önemli adımlarından biridir.