Bilim insanları, okyanusların durumunun sanıldığından çok daha kritik olduğunu belirterek, deniz ekosistemlerini korumak için zamanın hızla daraldığı konusunda uyarıyor. Yapılan yeni araştırmalar, okyanus asitlenmesinin gezegenin sağlığı açısından kritik bir eşiği sessizce geçtiğini ortaya koyuyor. Karbondioksitin denizler tarafından hızla emilmesiyle meydana gelen deniz asitlenmesi, iklim krizinin "kötü ikizi" olarak nitelendiriliyor.

Okyanus Asitlenmesi: Neden Bu Kadar Tehlikeli?

Karbondioksitin deniz suyuyla tepkimeye girmesi, suyun pH seviyesinin düşmesine neden oluyor. Bu durum, başta mercanlar, istiridyeler, midyeler ve "deniz kelebeği" olarak bilinen küçük yumuşakçalar olmak üzere, kalsiyum karbonatla kabuk oluşturan türleri olumsuz etkiliyor. Kabukların zayıflaması, büyüme hızının yavaşlaması, üreme oranlarının düşmesi ve hayatta kalma şansının azalması, deniz ekosisteminin bütününü tehdit ediyor.

Daha önce deniz asitlenmesinin "gezegen sınırını" aştığı kabul edilmiyordu. Bu sınırlar, iklim sistemi, su döngüsü ve biyolojik çeşitlilik gibi temel sistemlerin işleyişini sürdürebilmesi için aşılmaması gereken eşikler olarak tanımlanıyor. Geçen yıl yapılan bir değerlendirmede bu dokuz sınırdan altısının halihazırda aşıldığı belirtilmişti. Yeni araştırmayla birlikte, deniz asitlenmesi de bu listeye eklenmiş durumda.

Birleşik Krallık'taki Plymouth Deniz Laboratuvarı (PML),ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) ve Oregon Eyalet Üniversitesi'ne bağlı Deniz Kaynakları Araştırmaları Kooperatif Enstitüsü tarafından yürütülen çalışmada, deniz asitlenmesinin gezegensel sınırının yaklaşık beş yıl önce aşıldığı tespit edildi. PML'den Prof. Steve Widdicombe, aynı zamanda Küresel Okyanus Asitlenmesi Gözlem Ağı (GOA-ON) eş başkanı olarak, "Okyanus asitlenmesi yalnızca çevresel bir kriz değil; deniz ekosistemleri ve kıyı ekonomileri için geri sayımı başlamış bir saatli bomba," dedi.

Derinlerdeki Tehlike: Asitlenmenin Etkileri Daha Kötü Olabilir

PML'den Prof. Helen Findlay, okyanuslardaki yaşamın yalnızca yüzeyde gerçekleşmediğine dikkat çekerek, "Yüzeyin altındaki sularda çok daha fazla canlı türü yaşıyor. Derin sulardaki değişim bu kadar fazlaysa, okyanus asitlenmesinin etkileri tahmin ettiğimizden çok daha yıkıcı olabilir," dedi. Findlay, asitlenmenin özellikle genç deniz canlıları için kritik olan tropikal ve mercan resifleri gibi ekosistemler üzerinde ciddi sonuçlar doğuracağını vurguladı.

Araştırma, küresel ölçekte okyanus asitlenmesiyle baş etmenin tek yolunun karbon salımlarını azaltmak olduğunu açıkça ortaya koyarken, korunma stratejilerinin en kırılgan bölgeler ve türler üzerine yoğunlaştırılması gerektiğini belirtiyor. Peki, bu konuda bireysel olarak neler yapabiliriz?

• Enerji tüketimini azaltmak
• Sürdürülebilir ulaşım yöntemlerini tercih etmek
• Bilinçli tüketim yapmak
• Geri dönüşüme katkıda bulunmak

Okyanus asitlenmesi, görmezden gelemeyeceğimiz küresel bir sorun. Deniz ekosistemlerini korumak ve gelecek nesillere sağlıklı bir çevre bırakmak için hepimizin sorumluluk alması gerekiyor. Unutmayalım ki, denizler olmadan yaşam olmaz!