Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB),toplu taşımada 30 yaş üstü öğrencilere uygulanan farklı ücret tarifesi nedeniyle 141 bin 934 lira idari para cezası kesti. Karar, İBB Meclisi'nin 11 Temmuz 2024'te aldığı ve 30 yaşından gün almış öğrencilerle diğer öğrenciler arasında farklı ücretlendirme yapılmasını öngören karara tepki olarak geldi.

Öğrenci H.T.G'nin Başvurusu ve TİHEK Kararı

İstanbul'da yaşayan H.T.G, 30 yaşından gün alması nedeniyle öğrenci olmasına rağmen toplu taşımaya aylık 282 lira yerine 1413 lira ödemeye başladı. Yaşı nedeniyle ayrımcı muameleye maruz kaldığını belirten H.T.G, İBB'ye yaptığı başvurunun reddedilmesi üzerine TİHEK'e başvurdu. TİHEK, yaptığı inceleme sonucunda İBB'nin "ayrımcılık yasağı ihlali" yaptığına hükmetti.

TİHEK Kararının Gerekçeleri

TİHEK'in kararında, Anayasa'nın 10. maddesinde yer alan "kanun önünde eşitlik" ilkesine atıf yapıldı. Kararda, "Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir" ifadelerine yer verildi. Ayrıca, devlet organlarının Anayasa'da belirtilen hükümlere uygun hareket etmek zorunda olduğu vurgulandı.

İBB, başvuruya karşı verdiği görüşte, "düzenli geliri bulunan, iş gücüne katılımı yüksek olan 30 yaşından gün almış öğrencilere sağlanan indirim oranında değişiklik yapılmasının zorunlu hale geldiği" ifadelerini kullandı. Ancak TİHEK, İBB'nin bu savunmasını yeterli bulmadı ve yaş temelinde ayrımcılık yapıldığına karar verdi.

İBB'nin Savunması ve TİHEK'in Değerlendirmesi

İBB, yaş temelinde ayrımcılık yapıldığı iddiasını kabul etmedi. Ancak TİHEK, "Toplu taşımada 30 yaşından gün almış öğrencilerle 30 yaş altı öğrencilerin farklı ücretlendirmeye tabi tutulduğu ve bu uygulamanın yaş temelinde farklı muamele oluşturduğu anlaşılmaktadır" değerlendirmesini yaptı. Kararda, İBB'nin sunduğu gerekçelerin yetersiz olduğu ve resmi verilerle desteklenmediği belirtildi.

• 30 yaş üstü öğrenciler, toplu taşımada daha yüksek ücret ödüyor.
• TİHEK, İBB'ye 141 bin 934 lira idari para cezası verdi.
• Karar, Anayasa'nın eşitlik ilkesine dayandırıldı.

Sonuç olarak, TİHEK'in bu kararı, toplu taşımada yaş temelinde ayrımcılık yapılamayacağını bir kez daha ortaya koydu. İBB'nin bu karara itiraz edip etmeyeceği ise merak konusu.