Türkiye'de 2024 yılında kültür harcamaları, önceki yıla göre %83,3'lük devasa bir artış göstererek 408 milyar 339 milyon 432 bin liraya ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan bu çarpıcı veriler, ülkenin kültürel alandaki canlılığını ve büyüme potansiyelini gözler önüne seriyor. Peki, bu rekor artışın ardında yatan sebepler neler? Kültürel mal ihracatındaki yükselişin etkileri neler? İşte tüm detaylar!

Kültür Harcamalarında Rekor Artışın Nedenleri

Kültür harcamalarındaki bu dikkat çekici artışın birçok sebebi bulunuyor. İşte öne çıkan bazı faktörler:

• Hane Halkı Harcamalarındaki Artış: Hane halklarının kültür harcamaları, 2024'te bir önceki yıla göre %91,5 gibi büyük bir oranda artarak 203 milyar 807 milyon 948 bin liraya yükseldi. Bu artışta, bilgi işleme ekipmanları, kültürel hizmetler ve kitaplara yapılan harcamaların önemli bir payı var.
• Genel Devlet Harcamalarındaki Artış: Genel devlet harcamaları içindeki kültür harcamaları da %76,1 oranında artarak 200 milyar 369 milyon 171 bin liraya ulaştı. Bu harcamaların büyük bir kısmı merkezi devlet bütçesinden karşılanırken, kültürel miras alanına yapılan yatırımlar öne çıkıyor.
• Kültürel Sektörlerdeki Katma Değer Artışı: Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin katma değeri %73,9 gibi önemli bir oranda artarak 188 milyar 547 milyon 288 bin liraya yükseldi. Kayıtlı medyanın basılması, sinema filmi yapımı ve mimarlık gibi alanlar bu artışta önemli rol oynadı.

Kültürel Mal İhracatında Yükseliş

Türkiye'nin kültürel alandaki başarısı sadece iç pazarda değil, dış pazarda da kendini gösteriyor. Kültürel mal ihracatı, bir önceki yıla göre %8,1 artarak 9 milyar 876 milyon 466 bin dolara ulaştı. Ancak, kültürel mal ithalatı da aynı dönemde %166 gibi yüksek bir oranda artarak 7 milyar 336 milyon 440 bin dolar olarak gerçekleşti. İhracatın toplam mal ihracatı içindeki payı %4,2 olurken, ithalatın payı %2,3 oldu. En fazla ihracatı ve ithalatı yapılan kültürel alan ise el sanatları oldu.

Kültürel İstihdamdaki Artış

Kültür sektöründeki büyüme, istihdama da olumlu yansıdı. 2024 yılında kültürel istihdam, bir önceki yıla göre %6,5 artarak 957 bin kişiye ulaştı. Kültürel istihdamın toplam istihdam içindeki payı ise %2,9 olarak kaydedildi. Kültürel istihdamda çalışanların %52,2'sini erkekler, %47,8'ini ise kadınlar oluşturdu. İstihdam edilenlerin büyük bir kısmı yükseköğretim mezunu olurken, el sanatları çalışanları, mimarlar, planlamacılar ve yazarlar gibi meslek grupları öne çıktı.

Türkiye'de kültür harcamalarındaki bu rekor artış, ülkenin kültürel alandaki potansiyelini ve büyüme ivmesini açıkça gösteriyor. İhracattaki yükseliş ve istihdamdaki artış, bu büyümenin sürdürülebilir olduğunu işaret ediyor. Kültürel alana yapılan yatırımların artması ve hane halkının kültürel faaliyetlere daha fazla ilgi göstermesi, gelecekte de bu olumlu tablonun devam edeceğini müjdeliyor. Türkiye'nin kültürel zenginliği ve çeşitliliği, ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınmasına önemli katkılar sağlamaya devam edecek.